اگر به تازگی انیمه دیدن را شروع کرده باشید، احتمالاً با کلماتی مثل شونن و شوجو مواجه شده‌اید. کلماتی پرکاربرد در جامعۀ اوتاکو‌ها که شاید معادلی در دنیای سینمایی غربی نداشته باشند. برای آشنایی با معنا و مفهوم این کلمات و در واقع معرفی دموگرافی های دنیای انیمه، با ما در اسمارتین همراه باشید.
پیش‌گفتار
دموگرافی در لغت، به معنای «دانش جمعیت‌شناسی» است؛ اما در فرهنگ انیمه، معنی ردۀ سنی را می‌دهد. البته چون در دموگرافی علاوه‌بر سن، از لحاظ جنسیت هم تفکیک قائل شده است، به بیان بهتر می‌توان آن را جامعۀ هدف هر مانگا یا انیمه نامید. جامعۀ هدف هم، همان طیف طرفدارانی است که انتظار می‌رود جذب یک اثر شوند. اکثراً دموگرافی‌های مانگاها و انیمه‌ها با درونمایه‌هایشان شناخته می‌شوند. با این حال آثاری هم وجود دارند که در مرز بین دو دموگرافی قرار می‌گیرند؛ مثل سگ‌های ولگرد بانگو که گاهی به عنوان شونن شناخته می‌شود، اما در واقع سینن است و همین‌طور نانا که بعضی‌ها، آن را جوسی می‌نامند و بعضی دیگر شوجو.
دموگرافی اکثر مانگاها، از روی مجله‌ای که در آن منتشر می‌شوند شناخته می‌شود؛ چون اکثر مجله‌ها فقط روی یک دموگرافی کار می‌کنند؛ مثل مجلۀ شونن جامپ که صرفاً مانگا‌های شونن را منتشر می‌کند. با این حال اینکه اسم یک دموگرافی روی یک اثر باشد، به این معنا نیست که آن اثر تمام ویژگی‌های غالب آن دموگرافی را دارد. در عین توجه به دموگرافی، باید به این هم توجه داشته باشید که یک اثر را صرفاً با دموگرافی آن قضاوت نکنید. یک مانگای کودومو (مانگای کودکانه)، می‌تواند مورد پسند یک بزرگسال باشد و یا اینکه یک پسر، یک مانگای شوجو (مانگای دخترانه) را بپسندد.
معرفی دموگرافی‌ها
کودومو
کودومو (روماجی: kodomo) در زبان ژاپنی به معنای «کودک» است. به راحتی قابل حدس است که این دموگرافی، مختص کودکان و بدون تفکیک در جنسیت آنهاست. درونمایۀ انیمه‌های کودومو، اکثراً ارزش خانواده، دوستی، رفتار در اجتماع و مسائلی از این دست است و سعی بر آموزش دادن ارزش‌ها به کودکان دارد.
دموگرافی کودومو، همان انیمه‌هایی را شامل می‌شود که واقعاً می‌توان آن‌ها را برنامه‌کودک خطاب کرد؛ اما باز هم دچار اشتباه نشوید! این انیمه‌ها به همان شیرینی و گوگولی بودن انیمیشن‌های غربی نیستند. مسئلۀ خشونت در انیمه‌های کودومو، در ژاپن امری پذیرفته شده است. البته توجه داشته باشید که خشونت این آثار، قطعاً در حد خشونت انیمه‌های سینن نیست.
- دیجیمون
- پوکمون
معرفی و رتبه بندی تایتان های انیمه اتک آن تایتان – نوادگان قدرتمند یمیر
شونن
شونن (روماجی: shonen) در زبان ژاپنی به معنای «جوان» و یا «پسر» است. این دموگرافی مختص پسران نوجوان، از ۸ تا ۱۸ سال است. دموگرافی شونن، محبوب‌ترین دموگرافی دنیای انیمه است و بسیاری از انیمه‌های معروفی که می‌شناسید، در قلمروی این دموگرافی قرار می‌گیرند. به‌خاطر همین محبوبیت، انیمه‌های زیادی با این دموگرافی ساخته می‌شوند و این اتفاق باعث شده که شونن، گسترۀ بسیار وسیعی داشته باشد و انواع سبک‌ها و ژانرها را در خود جا بدهد؛ اما مشکلی که گاهی اوقات این مقدار از محبوبیت به دنبال دارد، پیروی کردن بعضی از مانگاکاها و استودیوها از یک روند تکراری است که امتحانش را پس داده است. در همین راستا، می‌توان گفت که شونن بیشتر از سایر دموگرافی‌ها دچار کلیشه شده است.
درونمایه‌های شونن بسیار گسترده‌اند؛ ولی دنیاهای فانتزی، یکی از رایج‌ترین ویژگی‌ها در بین تمام آنهاست. همچنین شخصیت اصلی‌هایی که با تلاش بسیار، به یک نیروی خارق‌العاده و در نهایت هم به رویایشان دست می‌یابند، از ویژگی‌های تکراری در بعضی از شونن‌های محبوب هستند. شونن‌ها برای حوادث و نبردها اهمیت زیادی قائلند و این نکته، یکی از عوامل مهم برای تشخیص دادن شونن‌ها از سایر دموگرافی‌هاست.
- دراگون بال
- ناروتو
- اتک آن تایتان
شوجو
شوجو (روماجی: shojo) در زبان ژاپنی به معنای «دختر جوان» است. این دموگرافی مختص دختران نوجوان، از ۸ تا ۱۸ سال است. شوجوها، شباهت‌های خیلی زیادی به شونن‌ها ندارند. در حالی که شونن تمرکز بسیاری بر روی حوادث فانتزی و اکشن دارد، شوجو بر روی شخصیت‌ها، اتفاقات رمانتیک و درام داستان، تمرکز بیشتری دارد؛ اما رواج دنیاهای فانتزی و خیالی با نیروهای خارق‌العاده، یک ویژگی مشترک بین هر دوی آنهاست.
- فروتس بسکت
- سیلور مون
- کابوی بیباپ
معرفی و بررسی انیمه وینلند ساگا (Vinland Saga) – راه فرار از جنگ
سینن
سینن (روماجی: seinen) در زبان ژاپنی به معنای «مرد جوان» است. سینن، در واقع نسخۀ بزرگسالانۀ شونن محسوب می‌شود. همچنین در بسیاری از ویژگی‌های داستان‌پردازی، با شونن اشتراک دارد و باعث می‌شود گاهی اوقات، تشخیص اینکه یک اثر شونن است یا سینن دشوار باشد؛ اما ویژگی‌هایی هم وجود دارند که می‌توانند مرز بین این دو دموگرافی را مشخص کنند.
سینن از خشونت بیشتری نسبت به شونن برخوردار است. با اینکه در سینن هم فانتزی رواج دارد، اما نوعی واقع‌گرایی در آن جریان دارد که با شونن‌ها متفاوت است. همچنین تعداد آثار واقع‌گرایانه در دموگرافی سینن، نسبت به شونن خیلی بیشتر است. اکثر انیمه‌های روانشناختی هم در این دموگرافی قرار می‌گیرند.
- برزرک
- توکیو غول
- وینلند ساگا
جوسی
جوسی (روماجی: josei) در زبان ژاپنی به معنای «خانم» است. جوسی، در واقع نسخۀ بزرگسالانۀ شوجو محسوب می‌شود و در بسیاری از ویژگی‌های داستان پردازی، با آن اشتراک دارد. با این حال درست مانند نسبت سینن با شونن، ویژگی‌هایی هم دارد که باعث می‌شود از شوجو تشخیص داده شود؛ برای مثال، جوسی‌ها بیش از شوجوها به زندگی روزمره می‌پردازند. همچنین رمانتیک جوسی‌ها نسبت به شوجوها، واقع‌گرایانه‌تر است و مشکلات اجتماعی مثل اعتیاد، بیشتر در جوسی‌ها بازتاب می‌یابند تا در شوجو.
این دموگرافی نسبت به دموگرافی‌های قبلی، از محبوبیت کمتری برخوردار است. به‌طوری که در بین مانگاها و انیمه‌های معروف، اثر جوسی خیلی کمتر از سایر دموگرافی‌ها پیدا می‌شود. اوضاع وقتی عجیب‌تر می‌شود که شاید بعضی از طرفداران مانگا و انیمه، اصلاً اسم این دموگرافی را نشنیده باشند!
- اوساگی دراپ
- نانا
جمع‌بندی
دنیای انیمه به‌قدری وسعت پیدا کرده که ژانرها و سبک‌های مستقل زیادی در آن شکل گرفته‌اند. سبک‌هایی که می‌توانند موردعلاقهٔ هر کسی باشند و هر کسی، سبک موردعلاقهٔ خودش را بهترین بداند؛ اما مهم‌تر از همه، این است که این موضوع، نشان می‌دهد که انیمه قرار است در آینده‌ای نزدیک، سهم بسیار زیادتر و قابل‌توجهی از محبوبیت را در بین مدیوم‌های مختلف سرگرمی به خود اختصاص دهد.
دوست اسمارتینی!
- نظرت دربارهٔ دموگرافی های دنیای انیمه چیه؟
- چند تا انیمه از هر کدوم از دموگرافی‌ها دیدی؟ بیشتر طرفدار کدوم هستی؟
- نظرت دربارۀ مقالات سینمایی اسمارتین چیه؟ اگه ایدهٔ جالبی توی ذهنت داری بگو تا اجراییش کنیم!
- پیشنهاد یا انتقادی داری؟ حتماً برای ما توی بخش نظرات بنویسش!
- به نویسندگی علاقه داری و می‌خوای نوشتن توی حوزهٔ سرگرمی رو تجربه کنی؟ به بخش همکاری با ما برو و اطلاعاتت رو برای ما ارسال کن تا اگه همه‌چیز خوب پیش رفت، به تیم اسمارتین اضافه بشی!
بیشتر بخوانید:
معرفی آلبوم فولکلور (Folklore) از تیلور سوئیفت – داستانی از احساسات سرکوب‌شده
معرفی و بررسی انیمه حباب (Bubble) – زیبا اما بی‌روح
تامین بودجه بارسلونا با فروش سهام باشگاه – لاپورتا به دنبال ساخت تیمی رقابتی!
مانگا هایی که توسط خانم ها نوشته و مصورسازی شده‌اند – از شیطان کش گرفته تا کیمیاگر تمام فلزی
عالی برای اونایی که انیمه زیاد میبینن خوبه مرسی از حباب که زحمت کشیده🐑
چرا توکیو غول سینن ولی اتک ان تایتان شوننه…..؟
سلام به شما.
بیشتر بر اساس مجله ای که مانگا توش چاپ شده اون ها رو دسته بندی میکنن. وگرنه هردوی این آثار از نظر خشونت یا پیچیدگی های داستانی تو سطح بالایی هستن.
خیلی مطلب جالب بود.
من اصلا نمی‌دونستم مانگاه‌ها و انیمه‌ها دسته‌بندی‌های مختلفی دارند. این اسم‌ها رو قبل‌تر شنیده بودم؛ اما فکر می‌کردم اسم شخصیت‌ها یا موضوعات دیگه‌ای هستن 😅
خیلی ممنونم از شما ❤️🙏